وجود خون در ادرار (هماچوری) میتواند  نشانه‌ای از اختلال در کلیه‌ها یا بخش‌های دیگر دستگاه ادراری باشد. عفونت ادرار و سنگ کلیه از علل وجود خون در ادرار است.

وجود خون در ادرار، هشدارهایی را به‌همراه دارد. در حالی که در بسیاری از موارد علت آن، بی‌ضرر است، خون در ادرار (هماچوری) می‌تواند یک اختلال جدی در بدن شما را نشان دهد. خونی که قابل دیدن توسط شخص باشد، هماچوری نادر است. خونریزی ادراری، فقط در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است (هماچوری میکروسکوپی) و معمولاً در بررسی‌های آزمایشگاهی تشخیص داده می‌شود. در هر صورت، تعیین علل وجود خون در ادرار، مهم و ضروری است. درمان آن نیز، بستگی به نوع علت دارد.

تعریف هماچوری

هماچوری یک اصطلاح طبی برای وجود خون در ادرار است. چندین بیماری و شرایط متفاوت می‌تواند باعث ایجاد هماچوری شود. عفونت، بیماری کلیوی، سرطان و اختلالات خونی از عوامل احتمالی هستند. خون ممکن است قابل مشاهده یا در مقادیر کم باشد که با چشم غیرمسلح دیده نشود.

هر مقدار وجود خون در ادرار می‌تواند علامت یک مشکل جدی سلامتی باشد، حتی اگر تنها یک‌بار اتفاق بیافتد. شما باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید. نادیده گرفتن هماچوری می‌تواند منجر به بدتر شدن شرایط و ایجاد وضعیت جدی مانند بیماری سرطان کلیه شود.

انواع هماچوری

هماچوری آشکار

اگر خون کافی در ادرار وجود داشته باشد که رنگ آن صورتی یا قرمز شده یا دارای نقاط قابل مشاهده خون باشد، شما هماچوری نادر دارید.

هماچوری میکروسکوپی

هنگامی که با چشم غیرمسلح، خون را نمی‌بینید (زیرا مقدار آن بسیار کم است)، شما «هماچوری میکروسکوپی» دارید. فقط یک آزمایش که خون نمونه‌ای از ادرار در زیر میکروسکوپ می‌توان هماچوری میکروسکوپی را تائید کرد.

خون در ادرار

علل وجود خون در ادرار

در بعضی موارد، خون ممکن است از یک منبع متفاوت (غیر از سیستم ادراری) باشد. گاهی اوقات وجود خون در ادرار، می‌تواند ناشی از مهبل (واژن) در زنان، انزال در مردان یا حرکات روده‌ای در مردان یا زنان باشد. برخی از علل وجود خون در ادرار، بسیار جدی هستند. چندین دلیل بالقوه می‌تواند علل وجود خون در ادرار باشد، از جمله:

عفونت

عفونت ها یکی از شایع‌ترین علل وجود خون در ادرار هستند. عفونت ممکن است در جایی در دستگاه ادراری، مثانه یا کلیه شما باشد. عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها به سمت مجرای مثانه منتقل می‌شوند. در این صورت عفونت می‌تواند به مثانه و حتی به کلیه منتقل شود. این حالت، اغلب باعث درد و نیاز به دفع ادرار در انسان می‌شود.

سنگ‌

یکی دیگر از علل وجود خون در ادرار، وجود سنگ در مثانه یا کلیه است. سنگ‌ها بلورهایی هستند که از مواد معدنی در ادرار تشکیل شده‌اند. آنها می‌توانند در داخل کلیه‌ها یا مثانه شما رشد کنند. سنگ‌های بزرگ می‌توانند باعث انسداد شوند که اغلب باعث بروز هماچوری و درد شدید می‌شود.

پروستات

در مردان میان‌سال و بزرگ‌تر، علت نسبتاً شایع هماچوری بزرگ شدن پروستات است. این غده (پروستات) زیر مثانه و نزدیک مجرای ادرار قرار دارد. هنگامی که پروستات بزرگ‌تر می‌شود، (اغلب در مردان میان‌سال) مجرای ادرار را فشرده می‌کند. این حالت باعث بروز مشکلات در ادرار کردن می‌شود و ممکن است از تخلیه کامل مثانه جلوگیری کند. بزرگ شدن پروستات، می‌تواند باعث اختلالات ادراری، عفونت ادراری یا خون در ادرار شود.

بیماری های کلیه

یک دلیل معمول برای دیدن خون در ادرار، بیماری کلیوی است. کلیه بیمار یا ملتهب، می‌تواند باعث ایجاد هماچوری شود. این بیماری می‌تواند به تنهایی یا به عنوان بخشی از بیماری دیگری (مانند دیابت) در بدن رخ دهد. در کودکان ۶ تا ۱۰ ساله، اختلال کلیوی گلومرولونفریت پس از استرپتوکوک ممکن است سبب ایجاد هماچوری شود. این اختلال می‌تواند یک تا دو هفته پس از یک عفونت استرپتوکوکی بدون درمان ایجاد شود.

سرطان

سرطان مثانه، کلیه یا پروستات می‌تواند خون را در ادرار ایجاد کند. این حالت، اغلب در موارد پیشرفته سرطان رخ می‌دهد.

 بعضی از داروها

بعضی از داروها می‌توانند هماچوری را ایجاد کنند. از جمله:

• پنی سیلین
• آسپرین
•  هپارین و وارفارین
• داروی سیکلوفسفامید

چند علت دیگر هماچوری وجود دارد که بسیار رایج نیستند. اختلالات خونی خفیف مانند آنمی سلول داسی شکل، سندرم آلپورت و هموفیلی می‌توانند خون را در ادرار ایجاد کنند. ورزش شدید یا ضربه به کلیه همچنین می‌تواند خون در ادرار را نشان دهد. در این ویدئو دکتر یاسری درمورد هماچوری صحبت میکنند:

تشخیص هماچوری

اگر جهت تشخیص علل وجود خون در ادرار، به پزشک مراجعه کرده‌اید، سؤالات زیادی وجود دارد که باید پاسخ دهید (آنها می‌خواهند بدانند که اغلب وقتی ادرار می‌کنید، دردی را تجربه می‌کنید؟ آیا لخته‌های خون را مشاهده کرده‌اید؟ و چه داروهایی مصرف می‌کنید؟). دکتر شما از مقدار خون و زمان دیدن آن در طی ادرار، مطلع خواهد شد. سپس پزشک یک معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد و نمونه‌ای از ادرار را برای آزمایش درخواست می‌کند. تجزیه و تحلیل ادرار می‌تواند حضور خون و باکتری (در صورت عفونت) تائید کند.

پزشک شما ممکن است از تست‌های تصویربرداری نظیر سی تی اسکن، برای تشخیص دقیق‌تر استفاده کند. سیستوسکوپی روش تشخیصی دیگری است که در صورت نیاز، استفاده می‌شود. در این روش یک لوله کوچک دوربین‌دار، به مجرای ادرار و مثانه وارد می‌شود. با استفاده از دوربین، پزشک می‌تواند داخل مثانه و مجرای ادرار را بررسی کند تا علل وجود خون در ادرار را در شما تشخیص دهد.

درمان هماچوری

بسته به شرایطی که باعث هماچوری شما می‌شود، درمان ممکن است شامل مصرف آنتی بیوتیک‌ها برای پاک کردن عفونت ادراری، تجویز دارو برای کاهش بزرگ شدگی پروستات یا درمان موج ضربه‌ای برای شکستن سنگ مثانه یا کلیه باشد. در برخی موارد، درمان خاصی لازم نیست.

عوارض هماچوری

عدم توجه به  وجود خون در ادرار، می‌تواند عواقب ناگوار داشته باشد. اگر علامت ناشی از سرطان باشد، نادیده گرفتن آن می‌تواند منجر به پیشرفت تومورها شود تا اینکه آنها دیگر قابل درمان نباشند. عفونت‌های درمان نشده می‌توانند در نهایت منجر به نارسایی کلیه شوند. درمان ممکن است باعث کاهش علائم شود اگر علت هماچوری پروستات بزرگ شده باشد. نادیده گرفتن آن ممکن است ناراحتی ناشی از نیاز به ادرار کردن مکرر، درد شدید و حتی سرطان پروستات را ایجاد کند.

عوامل خطر

• سن: بسیاری از مردان بالای ۵۰ سالگی به علت غده پروستات بزرگ شده، هماچوری گاه‌به‌گاه دارند.
• عفونت اخیر: التهاب کلیه پس از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی (گلومرولونفریت پس از عفونت) یکی از علل اصلی خون ادراری قابل مشاهده در کودکان است.
• سابقه خانوادگی: اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های کلیوی یا سنگ کلیه دارید، ممکن است بیشتر خونریزی ادراری داشته باشید.
• مصرف بعضی داروها: آسپرین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و آنتی بیوتیک ها مانند پنی سیلین، خطر خونریزی ادراری را افزایش می‌دهند.
• ورزش های سنگین: دونده‌های حرفه ای به ویژه در معرض خونریزی ادراری ناشی از ورزش هستند؛ اما هر کسی که به شدت کار می‌کند، می‌تواند علائم هماچوری را ایجاد کند.

توضیحات دکتر یاسری  در مورد وجود خون در ادرار👇👇

کلیک‌کنید